Spoolde

De buurtschap Spoolde en in het bijzonder de Spoolderberg ligt op een rivierduin in het zuidwestelijk deel van Zwolle. De buurtschap grenst in het westen aan de IJssel, in het noorden aan de Zalkerdijk en in het zuiden aan de nieuwe spoorbrug, de Hanzeboog. In het oosten wordt Spoolde begrensd door de wijk Westenholte, de Westenholterallee (N331) en de IJsselallee (N337). Spoolde maakte tot 1 augustus 1967 onderdeel uit van de toen bij Zwolle gevoegde gemeente Zwollerkerspel.
De oudste sporen van bewoning in Spoolde stammen uit de jonge steentijd. De Spoolderberg is eeuwenlang een belangrijke vergaderplaats geweest voor het streekbestuur. Zwolle kreeg hier in 1230 stadsrechten van bisschop Willebrandus van Utrecht en in 1308 ook het dijkrecht van bisschop Guy van Avesnes. In de late middeleeuwen en in de tijd van de Republiek werden op de Spoolderberg ook de Sallandse en Overijsselse landdagen gehouden. De buurtschap Spoolde omvat drie buurten: Katerveer-Engelse Werk, Spoolde en Vreugderijk. Het Katerveer was al vanaf de tiende eeuw een belangrijke verbinding met het westen van het land, totdat in 1930 de oude IJsselbrug werd geopend. In 1819 werd de Willemsvaart officieel geopend, de vaarweg die de stadsgracht van Zwolle verbond met de IJssel bij het Katerveer. Het Engelse Werk is een in de 19e eeuw aangelegd park in Engelse landschapsstijl, vormgegeven rond overbodig geworden militaire versterkingen. In de jaren tachtig van de 20e eeuw is het park uitgebreid met het Spoolderbos, aangelegd in het kader van het 750-jarig bestaan van de stad Zwolle. In de jaren negentig van de vorige eeuw is in de uiterwaarden van Het Engelse Werk een natuurgebied ontwikkeld dat beheerd wordt door Staatsbosbeheer. Inmiddels heeft ook de bever zich in het gebied gevestigd.

Spoolde heeft een eigen buurthuis en een actieve buurtvereniging. Hoewel het landelijk karakter van Spoolde is gebleven heeft de buurtschap te maken met twee grote verkeersaders: de A28 van Zwolle via de Nieuwe IJsselbrug naar Amersfoort en de oude rijksweg van Zwolle naar Hattem en Wezep via de Oude IJsselbrug. Bovendien wordt de buurtschap doorsneden door twee waterwegen: de Willemsvaart, die inmiddels geen verbinding meer heeft met de stadsgracht, en het in 1964 geopende Zwolle-IJsselkanaal. In de Vreugderijkerwaard is in 1999 een natuurontwikkelingsproject van start gegaan, waarbij een bij hoog water meestromende nevengeul van de IJssel is gecreëerd met flauw glooiende oevers. Inmiddels is het een natuurgebied geworden van internationale faam vanwege zijn vogelrijkdom en bijzondere plantensoorten. Het terrein is in beheer bij Natuurmonumenten en vanuit de biologische melkveehouderij de Vreugdehoeve worden regelmatig excursies door het gebied georganiseerd. In 2015 is de dijkverleggging in Spoolde/Westenholte afgerond, een van de projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier.